Muzeum Podróżników im. Tony’ego Halika, oddział Muzeum Okręgowego w Toruniu, zaprasza od 2 czerwca 2023 r. na wystawę „Alebrijes. Fantastyczne stworzenia w sztuce ludowej Meksyku”. Pod tak intrygującym tytułem kryje się niezwykle barwna ekspozycja meksykańskich rzeźb – tytułowych Alebrijes. Nie są to zwykłe rzeźby… Przedstawiają wyobrażone, fantastyczne postaci wprost ze świata snów. Nie do końca da się to opowiedzieć – to trzeba zobaczyć!
Skąd nazwa alebrijes? Terminem alebrije określa się rzeźby nierzeczywistych kolorowych stworów, należących do gatunku meksykańskiego rzemiosła ludowego. Za ich twórcę uważa się Pedra Linaresa (1906–1992), artystę pracującego w niezwykle popularnej w Meksyku technice cartonería, na gruncie europejskim określanej mianem papier-mâché. Alebrijes powstają z papieru, kleju uzyskiwanego z mąki i wody oraz szkieletu (z trzciny i drutu) nadającego formę ciału. Po wyschnięciu malowane są w jaskrawych kolorach i pokrywane wyszukanymi wzorami. Wygląd tych stworzeń zależy od nieskrępowanej wyobraźni artysty, która pozwala im łączyć cechy fizyczne różnych zwierząt pochodzących ze świata jawy i snu. Interesującym zjawiskiem są doroczne pochody gigantycznych alebrijes organizowane w Mieście Meksyk. To niezwykłe widowisko, które jest zarazem konkursem na najciekawsze alebrije, po raz pierwszy zostało zorganizowane w 2007 r. z inicjatywy Museo de Arte Popular. Ogromne stwory umieszczane są na ruchomej platformie ciągniętej przez ludzi głównymi ulicami meksykańskiej stolicy.
Artyści tworzący alebrijes zainspirowali rzeźbiarzy ze stanu Oaxaca trudniących się produkcją niewielkich figurek zwierzęcych z drewna copal. Od lat 80. XX w. zaczęli bowiem tworzyć fantastyczne stwory, do których przylgnęła nazwa alebrijes ze względu na podobieństwo w użyciu nierzeczywistych form, kolorów oraz motywów zdobniczych. W zależności od wielkości rzeźby i złożoności wzorów, dekorowanie zajmuje od kilku do kilkunastu dni pracy, które wymaga skupienia i dużych umiejętności manualnych.
Dziś alebrijes zyskują coraz większą popularność i uznanie nie tylko w Meksyku, ale również w Stanach Zjednoczonych i Europie.
Prezentowane na wystawie rzeźby alebrijes pochodzą z kolekcji Ambasady Meksyku w Polsce. Powstały dzięki współpracy Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie i Muzeum Sztuki Ludowej z Meksyku zrealizowanej w latach 2016–2020. Alebrijes stworzono w Warszawie podczas wizyt wybitnych artystów meksykańskich: Oscara Becerry, Irvinga Mondragóna i José Luisa Masseya. Ekspozycja została uzupełniona przedmiotami ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie i kolekcji prywatnej Marty Skwirowskiej.
Zapraszamy wszystkich do odwiedzenia tej wyjątkowej i barwnej wystawy.
Źródło informacji: Muzeum Okręgowe w Toruniu
