Ponad pięć lat temu Krzysztof Jaczyński, który od wielu lat zajmuje się przedwojenną Warszawą, trafił na zdigitalizowane przez amerykanów dwie rolki materiałów przygotowanych do niemieckich filmów propagandowych. Zdjęcia nakręcone 28 września 1939 roku miały udokumentować skuteczność niemieckich działań wojennych.

- Były to materiały Luftwaffe i dlatego jest tam duża część zdjęć lotniczych – wyjaśnia Krzysztof Jaczyński, który na co dzień jest członkiem zarządu Fundacji „Warszawa 1939”. - Kiedy zostaliśmy jako Fundacja Warszawa 1939 zaproszeni przez dr Ostrowskiego do wygłoszenia wykładu dla studentów Uniwersytetu Warszawskiego na temat międzywojennej Warszawy pomyślałem sobie, że może by pokazać  stolicę w całości wykorzystując te materiały – dodaje.

Reakcja na zaprezentowane materiały oraz zainteresowanie studentów poddały panu Krzysztofowi pomysł stworzenia filmu o zrujnowanej Warszawie, który przedstawił Andrzejowi Kałuszce. Przygotowanie dokumentu zajęło twórcom trzy miesiące, ponieważ wiązało się to ze zwalnianiem, ustabilizowaniem i jak twierdzi Krzysztof Jaczyński dodawaniem emocji do surowego materiału. Polacy opracowali również animację, która pokazywała  trasę przelotu bombowca Luftwaffe.

- Podczas pracy nad filmem odnajdowaliśmy z Andrzejem miejsca, które znamy, które przywołują osobiste wspomnienia i takie których nie ma obecnie na mapie stolicy - wspomina Krzysztof Jaczyński.

Obraz dymiącej Warszawy został ubrany przez twórców w emocje poprzez oprawę muzyczną Andrzeja Kałuszki, która dopełniła całości w taki sposób, iż odbiorca nie potrzebuje lektora czy dodatkowych objaśnień.

Jak twierdzi Krzysztof Jaczyński: „Warszawiacy chętnie oglądają „Przelot nad zdobytym miastem”, ponieważ odnajdują tam miejsca gdzie mieszkają, czy gdzie w okresie przedwojennym ukrywali się ich bliscy. Na pokazach obserwuję często jak z zainteresowaniem wskazują ekran, na którym wyświetlany jest film.”

Dokument pokazuje między innymi Śródmieście, Nowolipie, dymiący jeszcze po kilku dniach od bombardowania Teatr Wielki czy tereny późniejszego getta, po którym obecnie nie ma już śladu.

- Zdobywanie archiwalnych materiałów jest niezwykle potrzebne, gdyż pozwala na datowanie zdjęć czy konkretnych wydarzeń w historii przedwojennej stolicy - twierdzi Krzysztof Jaczyński.

Autor zaapelował również do zgromadzonych o przekazywanie ciekawych zdjęć z domowych archiwów mówiąc: „Nawet nie wiemy jak duże znaczenie może mieć zdjęcie naszych rodziców pod sklepem, którego już nie ma”.

Ze względu na ogromne zainteresowanie warszawiaków (film obejrzało ponad 20 tys. osób), powstała kontynuacja „Przelotu nad zdobytym miastem” zatytułowana „Początek”. Autorami filmu są: Krzysztof Jaczyński, Andrzej Kałuszka oraz Ryszard Mączewski. „Początek” miał swoją premiere 28 września w Domu Spotkań z Historią w Warszawie.